Điều đầu tiên tôi muốn đề cập, ấy là đọc tập thơ Lãng Đãng, cái không khí cố đô Hoa Lư- Tràng An xưa thấm rất sâu vào từng câu thơ, chứng tỏ tác giả là người yêu quê hương da diết, gắn bó với từng gốc cây ngọn cỏ của nơi chụn nhau cắt rốn. Mạc Khải Tuân cũng thể hiện tình yêu quê hương non xanh nước biếc Ninh Bình qua niềm thành kính với các bậc tiền nhân đã từng tới đây giúp nhân dân khai phá bãi bồi, mở mang làng mạc (Lê Hoài Nam)
28- VỀ QUÊ NGUYỄN BÍNH
(Tặng anh LTV & NTHC)
Ngược đường trẩy hội chùa Hương
Tìm quê Nguyễn Bính... hơi sương trắng trời
Cô hái mơ* khuất đâu rồi
Thơ và rượu * đắm một đời thi nhân
Mấy lần vỡ mộng ái ân
Mưa xuân* mấy độ, ướt đầm ... Chân quê*...
(Thiện Vịnh- Vụ bản * 3/ 2005)
(*) Tên những thi phẩm ấn tượng của nhà thơ Nguyễn Bính
29- LỜI MÁCH NƯỚC
Càng thấy mình bất lực trước mênh mông
Gío hào phóng đến quên mình trống trải
Ngày anh đến Vũng Tàu như chàng trai mười bảy
Thơm hồn nhiên như trái sầu riêng
Anh một mình men bờ cát dịu êm
Bãi Trước bãi Sau bời bời sóng đánh
Phía Côn Đảo bồng bềnh mây giỡn nắng
Những cánh buồm chộn rộn mở luồng đi
Thương sao trọn tảo tần
Biển thức với ai kia?
Gío chướng xạm da, phạc phờ tóc rối
Quên sớm nắng chiều mưa quên sóng lừng biển tối
Quên cả chính mình lao vào cuộc tồn sinh
Dẫu lần đầu anh đến lạ mà quen
Ngọt tiếng rao êm, mát vùng ngực nõn
Nhoà nhạt môi son, rám bờ vai rộng
Hàng phi lao thao thiết gió khơi về
Tiết thanh minh biển như thả bùa mê
Bỗng da diết nhớ em giữa bạt ngàn hoa sứ
Những con sóng bạc đầu sao dại thế
Bờ bãi thoả rộng dài còn mãi cứ ganh nhau
Anh đắm mình vào nghe ngắm xa sâu
Khắc khoải tìm câu trả lời:
- Đâu mạch nguồn hành phúc?
Vừa lúc biển triều cường lên ngút ngát
Như ngỏ lời mách nước giữa vô biên!
(Vũng Tàu - 1/4/2000)
30- KÍ SỰ TAM ĐẢO
Ngàn năm trước
Nguồn đã tuôn Thác Bạc
Rừng đã biếc xanh
Cây đã mọc đủ loài*...
Người đã về đây!
II
Lạc giữa xa xanh
lạc giữa cao sang
lạc trăng mờ tỏ
Tam Đảo bồng bênh trên biểncả
Sương mịt mờ và mây giăng giăng...
Chiều tà thấp thoáng trăng
Nắng mai lồng bóng suối
Ta quên mình luống tuổi
Ngâm nga câu thơ tình
Ta quên ngày bận vội
Vào cuộc chơi trốn tìm
Ước gì như cánh chim
Bay mấy vòng đỉnh tháp
Ước gì như hơi nước
Rong ruổi theo mây ngàn...
III
Chân trần đi trên cỏ
Thảm xanh sao trơn thế
Sỏi cuội mà sắc ghê
Ta ngã trên nắng mỡ
Mấy ngày chưa hết tê
IV
Gửi về em vẹn thuở:
Hồn nhiên và đoan trang
Gửi về em Tam Đảo
Gió... Mây... Chiều mang mang!
(Mùa thu 2000)
31- ĐỒ SƠN
(Tặng H.T.Đ & Tr.)
Nắng cháy đở vòm cây
Sóng miên man triền đất phù sa
Đồ Sơn lành như khoảnh ao nhà
Ta về đây sau ngày động biển
Chú coòng gió cứ khờ khạo tắm nắng
Lại tinh khôn dưới bước chân người
Bờ Giữa ngàn đời ngao sò trú ngụ
Thờ ơ nhìn ta rong chơi!
Người ơi!
Tít tắp mây trời
Những cánh buồm căng mặn gió
Vị biển ai mong ai bỏ
Rô-bốt nào xoay ngược mọi vòng quay?
Người ơi,
Kia những ngón tay
Với những bàn tay
Gió
Sóng
Mảnh trăng
Tia chớp
Phao và bọt nước...
Đâu đây hình bóng Văn Cao
Chau mày nghe mùa trở giấc;
Lại nói gì kia
Nơi khoé mắt người đàn bà bán hàng giải khát
Chằm chằm tìm cõi xa...
Lại như Nguyên Hồng vừa dìu cụ Tố Như về qua
Đọc Phản chiêu hồn trong Sóng gầm, Cửa biển...(*)
Muối xát nhàu lòng ta...
Này, em gái tuổi mười ba
Đang nghĩ gì về trăng đầu tháng
Này, người mẹ rất giống mẹ con gái ta
Tươi tắn và cả tin
Cho dù hơi bị nhiều lo toan giữa dại khôn thật giả
Vẫn dịu dàng nết na!
Anh người lính sau Ba Mươi Tháng Tư
Vội biên giới Tây Nam, lại xoay về Ải Bắc
Bằng tình yêu của vết đâu trai hoá ngọc
Có thấy đêm đêm trước biển Đông
Đảo Cát Bà hải đăng sáng quắc
Nhấp nháy liên hồi
Sợ những con thuyền về bến ngủ quên
Có thấy một Đồ Sơn không yên
Thao thức, bồn chồn nỗi niềm của sóng và nước?
Với một Đồ Sơn riêng riêng nỗi niềm của lửa
Từ màu xanh Phượng vĩ hiến mình.
(Đoàn 295-Đồ Sơn-2001)
(*) Những tác phẩm của thi hào Nguyễn Du và nhà văn Nguyên Hồng.
32- SA PA
Sa Pa anh đến lần đầu
Ruộng bậc thang quánh mỡ màu đất đai
Thông ngàn bịn rịn chiều phai
Áo em căng lẳn bờ vai dậy thì
Ngả về luống những vân vi
Ở e chiều muộn, đi thì hơi mau
Mây đàn cớ trắng phau phau
Gío thì chả biết lòng nhau ngập ngừng.
(Lào cai- 2004)
33- SUỐI TIÊN*
Sớm thu nay
Anh đưa em về ngày xưa của xao xuyến bây giờ
Khi mái tóc mình ngày càng xuống tuổi
Bước con dài rộng thêm...
Phải chăng em
Lòng ta đã trải nhiều buồn vui được mất
Nên nồng nàn nhi nhiên
Giữa bời bời sóng xô gió lốc.
Con đò nhỏ tròng trành bến nước
Cánh chim nào ngàn năm hoá đá
Giương cặp mỏ dài ngân khúc vô thanh
*
* *
Anh đưa em vào tắm Suối Tiên
Ta thành trẻ nhỏ
Hoa cỏ cứ rỡ ràng
Nắng tung tăng cùng gió
Giữa muôn trùng thanh thiên.
Một vùng non nước riêng
Núi của mây, suối của nguồn
Dập dìu tung tăng thanh thoả
Nỡ muộn phiền mắt ai.
Ngày mai
Mãi mai
Suối Tiên theo ta về
Trong mỗi lo toan, êm thuận dặm dài
Bước trước
Dìu bước sau
Thao thiết trước bao điều mơ ước
Kìa em,
Trăng thượng tuần đang lên ...
(Tam cốc - Tháng 9/2002)
(*)_ Trích Du ca Tam cốc.
34- RỪNG CÚC PHƯƠNG
Thu này ta đến đây
Thấy loài dây leo ngẫm điều còn mất
Gặp trận gió rung vòm lá biếc
Lặng ngắm xanh thăm thẳm các tầng trời
Nghe tiếng chim mách lẻo bên đồi
Chùm hoa dẻ trên tay em bối rối
Suối thì xa, mây thì bay vội
Ta kịp kể gì cho nhau nghe chăng?
Đến với rừng ăn mày chút bình yên
Ngắm bầy ong chợt nhận ra đất thở
Đá mấy tuổi, hoa vàng mấy độ
Tắm mưa sương, rừng ẩn hiện trong hồn.
(Động Người Xưa - 2004)
35- THĂM CHÙA KEO
I
Củ ấu chùa keo đen quá thể
Như chưa kịp rửa dưới bùn lên
Chị cười... như mếu mời du khách
Thượng đế giong qua, bảo: -Hết tiền!
II
Cốm thơm về giữa hội
Xanh mùa bày dâng ai
Phật tử toàn quan khách
Mơ màng gì lúa khoai
III
Eo thon tà áo mỏng
Khói nhang loang đỉnh đầu
Hớt ha hớt hải khấn
Em kém chi Thị Mầu
IV
Ngói mới, gỗ mới, sơn then
Nghìn tuổi rêu phong đổi sắc
Tâm linh đang thời chia chách
Sư thầy giảng pháp chưa quen!
(Mùa thu Giáp Thân - 2004)
36- TIẾNG RAO
Tiếng rao khuya
Nghe sao khẩn thiết
Ai mua gì
cho kẻ bán rong
đêm?
Giữa nhộn nhịp
Phố phường
Muôn mặt
Dáng cuộc đời.
Nghiêng bóng.
Trăng in!
(117-Nguyễn Đình Chiểu-TP.HCM)
37- TRƯƠNG CHI
Trương Chi là gã hay ông
Tại giời hay tại người không thấy người
Yêu Trương...Yêu-tiếng-hát-thôi
Thương Trương...Ai dễ-chung-đời-xót xa?
Người ta chỉ biết người ta...
Mong chi còn cái thiết tha,mặn nồng
Muốn hoa cải ngại ươm ngồng...
Muốn thơm hoa bưởi lại bồng hoa khoai
...
Cay nồng ai dễ thấu ai
Đành trăng chết đuối...u hoài tương tri
(Ngày cốc vũ năm 2002)
38- THỊ KÍNH
Giá nàng hờ hững thương yêu
Oan khiên đâu đã đến điều chế trêu
Giá mẹ chồng biết làm dâu
Đắng cay chưa dễ đổ đầu nữ nhi
Giá quan viên chả mê si
Niết bàn sao lẫn tăng ni nhập thiền
Giá-Mầu-Thị dám chết thèm
Nô kia nào dễ liều quên phận nhà...
Đường đời xuôi ngược vào ra
U minh đã lắm, cỏ hoa cũng nhiều
Người đi bóng lá nhìn theo
Tương tự Thị Kính...
Chiếu chèo còn đông!
(Chùa Tiên- Mùa vu lan 2001)
39- GỬI TQAV**
Trong ánh mắt nối tình muôn hành tinh xa xôi
Trong ánh cười đầy yêu tin, khao khát
Trên mái tóc xanh màu xanh mơ ước
Em đang nói gì cùng nắng gió xôn xao?
Thiên niên kỉ III- Năm 2002
Còn và mất mỏng manh theo khoảnh khắc
Thiện và ác hai mặt tờ giấy bạc
Em- ng]ời lính biên phòng-
Âm thầm cuộc săn diệt siêu trùng-
Giữa thế giới tập mờ, toán loạn, tích vi phân...
Quanh em giờ này vũ trụ mênh mông
Tổ quốc chính là nơi em chào đời Ninh Nhất
Của miền đất Cố đô, của cờ lau...
Cho em thẳm sâu tìm
Cho em thẳm sâu tin!
Em đang bay trên cánh diều mơ ước tuổi thần tiên
Vẳng tiếng mẹ ru, thẳng chièu véc-tơ cha mách
Và giờ đây, ttráng kiện một kị binh hiển hách
Con ngựa Thành Tơ Roa* đã bi em túm bờm
Sát cánh kề vai đồng đội vững tay cương
Không để xổng lũ Mèo con*hay trá hình DH *...
TQAV ơi,
Kỉ nguyên mới sang trang, mỗi vui buồn đã khác
Mang hào khí Hoa Lư, hồn Thánh Nguyễn lên đường
Trăng viên mãn nhủ lời em bên bạn
Dạo gót các tầng trời
Anh thấy em cười bên những bậc Người
Lấp lánh sao xanh !
(Tiết thanh minh- Cố đô Hoa Lư)
(**)- Nguyễn Tử Quảng diệt vi rút máy tính.
(*) - Tên các loại vi rút hại máy tính.
40- EM KHOÁT
Mỗi bận anh về thăm quê
Thấy em vẫn đứng ven đê một mình
Trời cao dẫu có vô tình
Đất gần gần nỗi tấm tình xót xa
Cùng là con mẹ con cha
Rủi riêng em gánh, việc nhà em siêng
Người ta đi chợ có phiên
Em đây suốt tháng cùng niên chăn bò
Khi nắng cả, lúc mưa to
Gió lùa áo thốc, tóc phơ phất đầu...
Nhìn sông...sông đã bắc cầu
Nhìn em tội nghiệp anh đau đớn lòng
Ước gì gặp được Tiên Ông
Người ban thuốc thánh- phước hồng độ em.
(Ngã ba Gián Khẩu- Đông chí 2001)
41- DỌN LÒNG
Có những lúc lòng như bãi rác
Mà trống trơn như miếu cô hồn
Lại có lúc ngọt thơm như mật
Cỏ bên đường còn muốn ghé môi hôn
Tôi tự hỏi: Mình là ai-sai-đúng
Thật giả, khôn ngoan, khờ dại,trẻ gìa?
Sau bất lực tôi tìm về giấc ngủ
Vẳng tiếng thầm xao xuyến nhịp nôi đưa
Ngày lại mới với vui buồn xáo trộn
Trước cuộc đời tôi còn mãi thơ ngây
Trước hiểm ác tôi thèm như hiền triết
Trước sông quê tôi mê mải cánh cò !
(Noel 2003- Phương Thượng)
42- LẼ NÀO
Lẽ nào anh đã quên em
Dù cho quên nhớ riêng quyền của anh
Chỉ hiềm đời lắm khúc quanh
Nhớ quên, quên nhớ; đỏ xanh ỡm ờ
Tưởng đằm thắm hoá hững hờ
Thôi thì cứ nhớ để chờ cứ quên
Lắm khi ngày lấp đen đêm
Nhiều khi đêm vẫn ngời lên ánh ngày !
43- TƯ LỰ
Ước gì còn mãi ngây thơ
Đợi khen để tốt, đợi cho để nhiều
Vội chi, mưa sớm nắng chiều
Được tin... lại sợ, được yêu... ngại phiền !
(6/3/2001)
44- NHIỀU KHI
Có nhiều khi đêm về
Biển ngời trăng dào dạt
Có nhiều khi sông khóc
Núi vẫn ngồi u mê
Có nhiều khi mải nói
Chả biết ai đó nghe
Có nhiều khi chân bước
Lòng vấn vương ê chề
Có nhiều khi nghe thề
Đã lộ bề phản trắc
Có nhiều khi mất mát
Vì lẫn lầm tín nghi
Có nhiều khi... nhiều khi...
Ta một mình ngồi hát
Có nhiều khi... nhiều khi
Nhận cho từ mua đắt !
(Chợ Rồng- Ninh Bình)
45- GIAO THỪA
Giao thừa khấn trọn tuần nhang
Lửa hương bái tạ dọc ngang thiên hà
Bấy hồi đất chuyển sương sa
Cầu xuân mưa thuận, gió hoà đông tây
Đầu khi sông lấp, biển đầy
Hương hoa thao thiết hồn cây vườn nhà
Lạnh gần, xót nỗi ấm xa
Tấm thân xiêm ấo nhọ qua mắt người
Vui dâng men lắng lại cời
Buồn lui dè nẻo ma trơi nắng ngày
Bồi hồi trăng nhú sông mây
Mùa xuân đến- Mẹ giang tay đỡ mình!
(Đền Dâu- xuân Nhâm Ngọ -2002)
46- HỒI ỨC
Bỗng nhiên hoá người ngoài cuộc
Chỉ sau vài phút phân công
Ham hố chi trò cá cược
Chén ấy đang đầy... bỗng không!
Thế rồi trời biết đất biết
Với người tín nghĩa linh thông
Cá rô vẫy vùng lấm láp
Mưa rào thoả thích về sông.
(Chà Là Kiều - 2000)
Cùng trong tập thơ Lãng Đãng, các bài đã đăng:
- Từ bài 1 đến bài 12 xin xem ở đây
- Từ bài 13 đến bài 26 xin xem ở đây
- Từ bài 47 đến bài 70 xin xem ở đây
Mạc Khải Tuân
